HAPPY GUDI PADWA 

गुढीपाडवा,

गुढीपाडवा हा एक भारतीय सण असून तो हिंदू दिनदर्शिकेप्रमाणे चैत्र शुद्ध प्रतिपदेला महाराष्ट्रात साजरा केला जातो. शालिवाहन संवत्सराचा हा पहिला दिवस आहे. वेदांग ज्योतिष या ग्रंथात सांगितलेल्या साडेतीन मुहूर्तांपैकी हा एक मुहूर्त आहे. हिंदू धर्माचे नवीन वर्ष गुढीपाडव्यापासून (Gudipadwa ) सुरू होते. महाराष्ट्रात हा सण उत्साहात साजरा केला जातो. तथापि, आंध्र प्रदेश, तेलंगणा आणि कर्नाटक राज्यांमध्ये हा दिवस उगादी किंवा युगादी म्हणून साजरा केला जातो.विशेषतः महाराष्ट्रात गुढीपाडव्याच्या सणाचा उत्साह पाहायला मिळतो.या दिवशी  नवीन वस्तू खरेदी, व्यवसाय प्रारंभ, नव उपक्रमांचा प्रारंभ, सुवर्ण खरेदी इत्यादी गोष्टी केल्या जातात.


happy gudipadwa


गुढी उभारताना लागणारे साहित्य :

पूजा साहीत्य : - वेळुची काठी,उटणं, सुगंधीत तेल,हळद, कुंकू, अष्टगंध, अक्षता, केशरी रंगाचे मोठे वस्त्र, कडुनिंबाचा पाला, चाफ्याच्या फुलांची माळ,साखरेचे कडे व माळ,तांब्याचा गडू,सुतळी, पाट, रांगोळी,दाराला लाल फुलांसहीत अंब्याचे तोरण, निरांजन, अगरबत्ती,नागलीचे पाने,फळे,सुपारी,तांब्या ताम्हण पळी पेला, हार, सुटी फुले. 

 गुढीपाडव्याची पूजाविधी:

चैत्र शुद्ध प्रतिपदेला लवकर उठून स्नान करतात आणि सूर्योदयानंतर ही गुढी उभारतात. पहाटे सुर्योदयापुर्वी उठावे. अंगाला उटणे व सुगंधीत तेल लावून अभ्यंग स्नान करावे. दरवाजाला तोरण बांधावे. एका वेळुच्या काठीला तेल लावून स्नान घालावे. नंतर एका टोकाला केशरी वस्त्र बांधावे. कलशाला पाच गंधाचे पट्टे ओढावे व काठीला कडुलिंबाची डहाळी, आंब्याची पाने, फुलांचा हार आणि साखरेची गाठी बांधून त्यावर तांब्या-पितळ्याच्या नाहीतर चांदीचे,कास्याच्या धातूचे भांडे म्हणजेच तांब्याचा गडू, फुलपात्र यापैकी जे आपल्या घरी असेल ते उपडा ठेवावा. गुढीची 'ऊॅं ब्रह्मध्वजाय नमः' म्हणून पुजा करावी. कडुनिंबाचा प्रसाद दाखवावा व घरातुन उजव्या बाजुला दिसेल अशी उभारावी. गुढी लावायची ती जागा स्वच्छ करून धुवून-पुसून त्यावर रांगोळी काढतात. गुढी पाटावर उभी केली जाते. तयार केलेली गुढी दारात/उंच गच्चीवर/गॅलरीत लावतात. गुढीची काठी तिथे नीट बांधतात. काठीला गंध, फुले, अक्षता वाहतात. गुढीची पूजा करतात. निरांजन लावून उदबत्ती दाखवतात. पुरणपोळी, श्रीखंड, दूध साखरेचा, पेढ्याचा वगैरे नैवेद्य दाखवतात. संध्याकाळी सूर्यास्ताचे वेळी पुन्हा हळद-कुंकू, फुले वाहून व अक्षता टाकून ही गुढी उतरवण्याची प्रथा आहे. ह्या दिवशी आनंद साजरा करीत आप्तेष्टांना नववर्षाचे अभिष्टचिंतनही केले जाते. सूर्योदया नंतर ५ ते १० मिनीटात गुढी उभारणे शुभ मानले जाते, तसेच सूर्यास्ता पुर्वी गुढी उतरवणे गरजेचे आहे.

कडुनिंबाचा प्रसाद :-

कडुनिंबाची कोवळी पाने,फुले,चण्याची भिजलेली डाळ, मध, जिरे,हिंग,गुळचण्याची भिजलेली डाळ, जिरे, हिंग आणि मध मिसळून हा प्रसाद तयार केला जातो.या दिवशी कडुनिंबाची कोवळी पाने खाण्याचीही प्रथा आहे. तसेच या दिवशी कुडुनिंब घालून तयार केलेला प्रसाद घेण्यामागेही शास्त्र आहे.

गुढी उभारण्यापूर्वी ब्रम्हदेवाची पूजा केली जाते व गुढी उभारून झाल्यावर विष्णू देवाची पूजा करतात. रामाचा पद्धतीने म्हणून श्रीरामाचेही नामस्मरण करतात. गुढीपाडव्याच्या दिवशी पंचांग वाचन आणि पूजन केले जाते. यादिवशी सरस्वती देवीचे पूजन करण्याची परंपरा आहे. महत्त्वाचे शालेय साहित्य, पाटी, वह्या, कोरे पुस्तके यांचे पूजन करावे. शाळेचा पाटीपूजन विधी म्हणजे पाटीवर चंद्र, सूर्य, सरस्वतीची रांगोळी किंवा सरस्वतीच्या प्रतिमेचे पूजन करावे. हळद-कुंकू वाहावे. अक्षता वाहाव्यात. यानंतर फुले अर्पण करावी. नैवेद्य दाखवावा. धूप-दीप अर्पण करावे. सरस्वती देवीला मनापासून नमस्कार करावा. याप्रमाणे नव्या पंचांगालाही हळद-कुंकू, फुले वाहावीत आणि नमस्कार करावा.

अशा पारंपरिक पद्धतीने गुढीपाडवा हा सण मोठया ऊसाहाने साजरी करतात .